Gündüz Altını Islatma
Altını ıslatma, çocuklarda sıklıkla rastlanan bir durumdur. Bu noktada idrar kaçırma ve idrar tutamamayı birbirinden ayırt etmek önemlidir. İdrar tutamama çocuğun tüm idrarını birden boşaltması durumudur. Eğer çocuk idrar geldiğini de hissetmiyorsa önemli bir tıbbi sorun olarak kabul edilmelidir. Hemen bir uzman hekim tarafından dikkatle tetkik edilmesi gereken bir durumdur. Bu şikâyeti olan çocuklarda mesanenin sinirsel hastalıkları, gizli spina bifida gibi omuriliğin bazı hastalıkları da olabileceği akılda tutulmalıdır. Olay sadece zaman zaman kısmi olarak altını ıslatma ya da idrar kaçırma ise gece ve gündüz beraber olup olmadığına bakılmalıdır. Sadece gece altını ıslatan çocuklarda gece işemesi düşünülmelidir. Sadece
Gündüz idrar kaçıran çocuğunuzda idrar kaçırma problemi dışında aniden idrara sıkışma, işemeyi başlatamama, sık sık idrara gitme sorunları oluşabilir. Bunun yanı sıra kesikli kesikli işeme, idrar yaparken yanma hissetme veya işemeyi erteleme gibi birçok sorunu görebilirsiniz.
Gündüz idrar kaçırmaya birçok şey neden olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Aşırı Aktif Mesane:
Çocuğun mesanesinde yeterince idrar birikmediği halde, ani sıkışma hissi nedeniyle çocuk çok sık çişe gider. Eğer tuvalete yetişemezse sıkışma tipi idrar kaçırma olabilir. Bu huzursuz mesane olarak da adlandırılır. Mesanenin dolumu sırasında ortaya çıkan anormal istemsiz kas kasılmaları vardır. Genelde mesane kapasitesi düşüktür. Çocuk geceleri de idrar yapma isteğiyle uyanıp tuvalete gidebilir. Eğer uyanamaz ise yatağı ıslatma şeklinde idrar kaçırma olabilir. Çocuk acil işeme hissiyle başa çıkabilmek için, idrar tutma manevralarını (bacakları çaprazlamak, çömelmek, eliyle cinsel organını sıkıştırmak v.b.) sıklıkla kullanıp pelvik taban kas aktivitesini arttırabilir. Bu da ayrı bir problemi doğurur. Çocuklar işerken genellikle mesanenin tama yakınını boşaltırlar. Dolayısıyla mesanede kalan artık idrardan söz edilemez.
Hem çocuğa hem de ailesine ciddi sıkıntı veren bir durumdur.
Az Aktif Mesane:
Bu çocuklar sabah uyandıklarında tuvalete gitme ihtiyacı hissetmezler. Günlük işeme sayıları 3’ten azdır. Çocuk oyuna, televizyona, bilgisayara vb. dalıp işemeyi erteler. Ya da çeşitli nedenlerden dolayı işemeyi reddeder. Dolayısıyla mesane kapasitesi artar. İşeme isteği azalır. Çocuğun mesanesi o kadar dolar ki, sonuçta taşma şeklinde idrar kaçırma görülebilir. Zamanla işemeyi başlatmak için gerekli olan mesane kasılmaları azalır. Çocuk işemeyi karın kaslarını kullanarak gerçekleştirir. Bu nedenle mesaneyi tam boşaltamaz. Genellikle mesanede artık idrar kalır. Bu da idrar yolu enfeksiyonuna neden olur. Daha da önemlisi iki taraflı reflü (idrarın böbreğe kaçması) oluşma ihtimali çok yüksektir. Mutlaka tedavi edilmelidir.
İşemeyi Erteleme ve İşeme Bozukluğu:
Günümüzde çocuklar, bilgisayar, tablet ve televizyon karşısında fazla zaman geçirir veya oyuna dalıp daha fazla oyun oynamak için işemelerini erteler. Ya da okulda teneffüslerde oyun oynamak için tuvalet ihtiyacını karşılamazlar. Bu çocuklar, değişik manevralar kullanarak (örneğin bacaklarını çaprazlayarak) işemeyi ertelerler. Bunun sonucu olarak pelvik taban kas aktivitesini arttırırlar. Artmış pelvik taban kas aktivitesi nedeniyle çocuk dirence karşı işeyerek işeme fonksiyonunu bozar. Böylece işeme fonksiyon bozukluğu meydana gelir. Bozulan işeme fonksiyonu nedeniyle idrar akımında azalma veya kesilme olur ve mesane tam boşalamaz. Dolayısıyla işeme sonrası mesanede idrar kalır. Mesanede kalan idrar nedeniyle sık sık idrar yolu enfeksiyonu gelişir, mesane basıncı artar. Artan mesane basıncı nedeniyle idrar yukarı böbreklere doğru kaçar. Buna vezikoüreteral reflü denir. Bu da böbrek fonksiyonlarının bozulmasına kadar ilerleyen bir süreci başlatabilir. Bu nedenle muhakkak tedavi edilmelidir.
Gülme Esnasında Çiş Kaçırma:
Genellikle kız çocuklarında görülür. Mesanenin depolama evresinin bir bozukluğudur. Gülme sırasında mesanenin ani boşalması gözlenebilir. Nedeni tam belli değildir. İdrar tutmayı sağlayan pelvik taban kaslarının kuvvetlendirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda kontrol sağlanabilmesi için gülme esnasında pelvik taban kaslarını kasılı tutması öğretilmelidir. Bu öğretiyi günlük yaşamda gülme esnasında kullanması sağlanmalıdır.
Bu yukarıdaki sebeplerin dışında çocukta yaşanan stres ve kaygı, gazlı içeceklerin tüketilmesi,tuvalete yeteri kadar gidilmemesi, idrar yolu enfeksiyonları gibi nedenler de gündüz idrar kaçırmaya neden olabilir.